Lekcia č. 18

Лекція 18 – Lekcia 18
 
Планы на лїтнї вакації
Марко: Янку, што будеш робити, кідь ся скінчіть лїтня школа?
Янко: Буду путовати по Словакії, передовшыткым по реґіонах, де жыють Русины.
Марко: Буде то про Тебе інтересне?
Янко: Самособов. Інтересує ня фолклор, а тыж архітектура.
Марко:  Думаш на деревяны церькви?
Янко: Гей, чув єм, же они были записаны до списку світовой културной дїдовизны УНЕСКО. Быв єсь в дакотрых з них?
Марко: Быв єм в Бодружалю і в Ладомировій. Деревяны церькви – то є досправды наш архітектонічный сквост.
Янко: Хотїв бы єм перейти цїлу карпатьску деревяну трасу.
Марко: Можеме путовати двоми.
Янко: Буду ся тїшыти.
 
Будучій час (футурум) i вид часослов – Budúci čas a vid slovies
V rusínskom jazyku jestvujú 2 typy budúceho času: jednoduchý a zložený (простый і зложеный).
Jednoduchý tvoríme rovnakým systémom ako pri prítomno čase od slovies dokonavého vidu: напишу, напишеш, напише, напишеме, напишете, напишуть.

Zložený budúci čas tvoríme pomocou budúceho času slovesa быти a infinitívu, neurčitku plnovýznamového slovesa: будуписати, будешчітати, будутьспівати.
 

Незавершеный вид часослова	Завершеный вид часослова	Простый будучій час	Зложеный будучій час
писати	написати	напишу	буду писати
чітати	прочітати	прочітам	буду чітати
вести	одвести	одведу	буду вести
плести	выплести	выплету	буду плести
співати	заспівати	заспівам	буду співати
спати	поспати	посплю	буду спати
пити	выпити	выпю	буду пити

 
Ako ste si mohli všimnúť, dokonavý vid slovies sa tvorí najčastejšie:
– s pomocou prefixov: писати – написати, выписати, підписати...
– sufixom-ну-: копати – копнути,  бухати – бухнути, кыхати – кыхнути...
– sufixmi-ова-/-ёва, -ва-: підписати – підписовати, забыти – забывати...
– iným základom slova: брати – взяти, класти – положыти...
– zmenou samohlásky v základe slova: пущати – пустити, трафляти – трафити, стрїляти – стрїлити...
ЗАДАЧІ – ÚLOHY
 
1. Од наслїдуючіх часослов подля взору утворьте простый і зложеный будучій час. – Od nasledujúcich slovies podľa vzoru utvorte jednoduchý a zložený budúci čas.

Часослова	Простый футурум	Зложеный футурум
а) робити	зроблю	буду робити
б) чітати
в) метати
г) писати

 
2. Од часослов незавершеного виду утворьте часослова завершеного виду. Od nedokonavých slovies utvorte slovesá dokonavého vidu.
а) співати – ....................................................................
б) спати – ......................................................................
в) їсти – .........................................................................
г) мыти – ......................................................................
ґ) печі – .........................................................................

Ключ к задачам: - Kľúč k úlohám:
7. б) прочітам, буду чітати, в) одмечу, буду метати, в) написати, буду писати.
8. а) заспівати, б) поспати, в) доїсти, г) одмыти, ґ) напечі.

Kurz rusínskeho jazyka je pripravovaný podľa učebnice - Доц. ПгДр. Анна Плїшкова, ПгД.
ПгДр. Кветослава Копорова: Русиньскый язык про зачаточників, Словеньска асоціація русиньскых орґанізацій – Русин і Народны новинкы, Пряшів 2011


Autor: Peter Medviď
 
 
> späť

---