Lekcia č. 20

Лекція 20 – Lekcia 20
 
Мартин режім дня
Рано встаю о шестій. Добрї сі зацвічу. Потім ся мыю. Найлїпше ся чую, кідь сі дам спырху. Черям студену воду з теплов. Файнї ня то пробере до жывота. Коло пів семой выпю погар теплой воды. В лїтї пю радше щаву з овоцины або зеленины. Позад того приходить час на фрыштик. Рихтую го так 20 минут. Даколи го робить мій приятель, або брат Марко. По фрыштику – звычайно о восьмій – іду до школы на лекції. В школї єм до пів третёй пообідї. Міджітым сі дам малу десяту. Бывать то тогды, кідь мам вольну годину. Но а потім обід і курта прогулька із моїм псом. Найчастїше ходиме коло воды. Коло пятой сі роблю чай і зачінам приправу на далшый день до школы. О семій вечеря і зась прогулька зо псом. Даколи ся придадуть і мої приятелї зо своїма псами. Спати іду о десятій вечур. То быв мій ідеалный день. Такых бывать мало. Іншы днї біжать намного быстрїшым темпом.
 
Словослїд в речіню – Slovosled vo vete
V kurze sme sa už dozvedeli, aký je slovosled v jednoduchej vete. Zopakujme si to. Aká bude pozícia prísloviek? Sledujte, ako sa mení poradie slov podľa toho, čomu chceme dať akcent.

Схема творїня простого речіня – Schéma jednoduchej vety
Янко     чітав     книжку.
   1              2             3
 
Чітав      Янко     книжку?
   2            1            3
 
Янко       вчера       чітав      книжку.
  1               2              3              4
 
Чітав       Янко       вчера     книжку?
    3             1              2             4
 
Вонка  днесь    падать    додж.      або       Вонка    днесь     падать.
1           2          3              4                           1             2             3
 
Падать      вонка      додж?   абo  Падать  днесь?  aбо   Падать?
3               1              4                    3             2                      3
 
Як     ся    чуєте?
1       2       3
 
Добрї.     або      Чую     ся     добрї.              
1                           3        2         1
 
Як     ся     чуєте     днесь?      або        Як    ся    днесь      чуєте?
 1        2         3             4                           1       2        3                4
                     
 
Днесь    ся    чую    добрї?        або      Чую    ся    добрї.
4          2      3          5                              4       2       5
 

ЗАДАЧІ – ÚLOHY

1. Доповнийте правилу форму присловника. Doplňte spávnu formu príslovky.
а) Пане професоре Скірко, як ся днесь чуєте?  Днесь ся чую ........................
б) Лїпше, як вчера? Гей, .....................................................
Янку, твариш ся смутно. Дашто недобрї?
в) Гей, є мі ................. од жалудка. г) Але вірю, же завтра мі буде ...................
Наісто ті буде лїпше, завтра буде і вонка теплїше, як днесь.
д) .................. ся чую, кідь світить сонце і є ..............................
е)  Кідь падать додж, чую ся .......................
 
2. Утворьте од придавників присловникы, потім утворьте їх компаратів і суперлатів.  Utvorte od prídavných mien príslovky a potom urobte komparatív a superlatív.
а) веселый – ................................... – ................................... – .............................................
б) добрый – ................................... – ................................... – ..............................................
в) тихый –    ................................... – ................................... – .............................................
г) міцный –  ................................... – ................................... – ............................................
ґ) лїнивый – ................................... – ................................... – .............................................
д) лукавый – ................................... – ................................... – .............................................
е) кривый – ................................... – ................................... – .............................................
є) пышный – ................................... – ................................... – .............................................

Ключ к задачам: - Kľúč k úlohám:
3. а) добрї, б) лїпше, в) недобрї, г) лїпше, д) лїпше, теплїше, е) гірше.
4. а) веселый – весело – веселїше – найвеселїше, б) добрї – лїпше – найлїпше, в) тихо – тихше – найтихше, г) міцно – міцнїше – найміцнїше, ґ) лїниво – лїнивіше –найлїнивіше, д) лукаво – лукавіше – найлукавіше, е) криво – кривіше – найкривіше, є) пышно – пышнїше – найпышнїше.

Kurz rusínskeho jazyka je pripravovaný podľa učebnice - Доц. ПгДр. Анна Плїшкова, ПгД.
ПгДр. Кветослава Копорова: Русиньскый язык про зачаточників, Словеньска асоціація русиньскых орґанізацій – Русин і Народны новинкы, Пряшів 2011


Autor: Peter Medviď
 
 
> späť


Realizované s finančnou podporou Ministerstva zahraničných vecí a európskych záležitostí SR v rámci dotačného programu Podpora a ochrana ľudských práv a slobôd. Za obsah tohto dokumentu je výlučne zodpovedné OZ Združenie inteligencie Rusínov Slovenska.