Lekcia č. 17

Лекція 17 – Lekcia 17
 
Сила материньского слова
 
(урывок)
 
Лем тот, хто пише, хто ся своїм словом пригварять шырокій громадї, може прожыти і почувствовати ёго силу, ёго вплыв на того, ку кому ся пригварив, ці уж писаным або говореным словом.Неодлучнов частёв споїня чоловіка з чоловіком, окрем іншых медій, суть, бесспорно, новинкы і часописы. В нашім припадї піде бісіда о нашыx русиньскых Народных новинках і о часописї Русин.Пятнадцять років ся своїм писаным словом пригварям нелем Русинам Словеньска, але і цілого світа. За тоты рокы ся новинкы намагають помочі Русинам, абы ся зорьєнтовали у своїй самобытности і ідентічности. Наводять, радять і помагають. Доднесь не перестали, і хоць суть крітізованы і лем-лем же не зліквідованы...

Кым? Думам собі, же нежычливцями, так само людми, котры бы хотїли давати „розумы“ нашым Русинам, але притім забывають на дуже важну річ, а то є, же кідь хтось хоче писати або пригваряти ся Русинам Словеньска і світа, хоче быти на їх челї, мав бы в першім рядї знати норматівный, літературный русиньскый язык, якый быв кодіфікованый в 1995 роцї, а так сам бы мав своїм писаным словом вплывати в родній азбуцї, а не в латиніцї. Тадь так то было приято на кодіфікації, а покы знам, нова офіціална кодіфікація не была.Покы тото такы люде не знають, не мають право засяговати і нападати людей, котры пятнадцять років помагають нашым Русинам і зістали вірны нашій родній азбуцї!!!
 
Марія Ґірова
 
Минулый час (претерітум) – Minulý čas
 
Tvoríme ho v singulári z pomocov –в v mužskom rode, -ла v ženskom rode a –ло v strednom rode. Pre množné číslo vo všetkých rodoch platí –ли.
 
Творїня минулого часу од дакотрых часослов – Tvorba minulého času od niektorých slovies
 

Часослова	Сінґулар			Плурал
	Мужскый род	Женьскый род	Середнїй род
быти	быв	была	было	были
чітати	чітав	чітала	чітало	чітали
знати	знав	знала	знало	знали
мати	мав	мала	мало	мали
купати	купав	купала	купало	купали
напити  ся	напив ся	напила ся	напило ся	напили ся

 
Niektoré slovesá sa odlišujú od základného modelu, a to v prvej soboe jednotného čísla
 

Часослова	Сінґулар			Плурал
	Мужскый род	Женьскый род	Середнїй род
печі	пік	пекла	пекло	пекли
сїчі	сїк	сїкла	сїкло	сїкли
мочі	міг	могла	могло	могли
лячі	лїг	легла	легло	легли

 
 
ЗАДАЧІ – ÚLOHY
 
1. Є то правда, або неправда? Подля статї. – Je to pravda, alebo nie? Podľa článku.
 
а) Лем тот, хто пише, хто ся своїм словом пригварять шырокій громадї, може прожыти і почувствовати ёго силу.
б) За тоты рокы ся новинкыне намагають помочі Русинам, абы ся зорьєнтовали у своїй самобытности і ідентічности.
в) Двадцять років ся своїм писаным словом пригварям нелем Русинам Словеньска, але і цілого світа.
г) Нова офіціална кодіфікація не была.
 
Ключ к задачам: - Kľúč k úlohám:
1. а) гей б) нї в) нї г) гей
 
Kurz rusínskeho jazyka je pripravovaný podľa učebnice - Доц. ПгДр. Анна Плїшкова, ПгД.
ПгДр. Кветослава Копорова: Русиньскый язык про зачаточників, Словеньска асоціація русиньскых орґанізацій – Русин і Народны новинкы, Пряшів 2011


Autor: Peter Medviď
 
 
> späť

---